René Rietveld, trainer bij Step, die onder andere de cursussen voor de bakkersbedrijven verzorgt, geeft aan dat het vroegtijdig signaleren van fysieke overbelasting en bijbehorende problemen veel aandacht krijgt in de training: ‘Als je te lang wacht en klachten negeert, kan het zover komen dat je bepaalde werkzaamheden niet meer kunt uitvoeren, omdat je lichaam niet meer de kans krijgt om te herstellen.’
Eyeopeners
Tijdens de 3 uur durende basiscursus wordt aan de hand van alledaagse voorbeelden ingegaan op hoe een lichaam functioneert, hoe overbelasting werkt en hoe je lichaam herstelt. Maurice Schuchhard, chef afdeling inpak bij Bakkerij Pater in Avenhorn, zegt dat de theorie voor verschillende eyeopeners zorgde. In groepjes van acht tot twaalf personen volgden hij en zijn collega’s begin dit jaar de training, die bij hun op locatie werd gegeven. ‘Er werd bijvoorbeeld uitgelegd dat als je iets een halve meter van je lichaam af houdt, dat dit dan flink meer belasting voor je rug betekent. Dat werd ook gedemonstreerd. Je kon zelf merken dat een flesje gevuld met zand zwaarder voelt als je het ver van je af optilt dan wanneer je het tussen je voeten vandaan optilt. En dit was alleen maar een klein flesje met zand.’
Leestip: 'Fit, gezond en vitaal de toekomst in'
Rietveld heeft de basiscursus opgedeeld in drie delen. ‘We beginnen met de theoretische uitleg en het herkennen van signalen. Een stijve rug in de ochtend, dat na een half uurtje weer over is, moet je niet negeren. Hetzelfde geldt voor een zeurderig gevoel iedere keer als je kratten op een dolly zet. Als er sprake is van steken en scherpe pijn, ben je eigenlijk al te laat. Dat is een probleem, omdat het herstel dan langer duurt en het werk ondertussen wel moet worden gedaan. Dan zal een collega het voor je moeten doen. Daarom is het zo belangrijk om vroegtijdig te signaleren en ook echt iets eraan te doen.’
Techniek
Als je de signalen herkent, is de volgende stap om daar iets mee te doen. Immers, die kratten zullen toch op die kar moeten worden gezet. Tijdens de cursus wordt er aandacht besteed aan basistechnieken. Rietveld: ‘Wij hebben het over ‘gewichthefferstechnieken’. Gewichtheffers nemen een heel actieve houding aan. Bij het tillen van kratten kun je de handvatten pakken en hoog heffen, maar je kunt ook meer als een basketballer de krat op de stapel zetten. Daarmee ontlast je je schouders. Zo behandelen we verschillende technieken.’
Tijdens de cursus wordt er ook gewerkt met een zogenaamde verklikker. Schuchhard: ‘Met de verklikker op je rug til je een krat op. Op het scherm verschijnt een mooie curve waarin je de druk op je rug op de verschillende momenten terugziet. Dat geeft veel inzicht. Deze filmpjes zijn later ook nog terug te kijken.’
Aan de slag
Na de theorie wordt er gewerkt in de praktijk. Doordat de cursus op locatie plaatsvindt, kunnen de situaties ter plaatse worden bekeken. Schuchhard: ‘We liepen alle afdelingen langs en iedereen kon zijn specifieke vragen stellen. Dat kun je dan gelijk in de praktijk testen.’
Rietveld voegt toe: ‘We krijgen regelmatig vragen als ‘Leuk dat jullie dit zo zeggen, maar in deze en deze situatie, hoe doe ik dat dan?’. We kunnen dan gelijk de situatie ter plaatse bekijken en tips geven voor de specifieke omgeving en handeling.’
Schuchhard en zijn collega’s zijn enthousiast over de training. ‘In eerste instantie waren mensen sceptisch, maar toen de eerste groepjes de training hadden gevolgd, gonsde het al gauw rond dat er toch wel punten waren om aan te passen. Uiteindelijk zijn de reacties heel positief. De kunst is nu om de routines aan te passen. Als je al lang op een bepaalde manier werkt, heb je ook een routine opgebouwd in de manier van bewegen. En we weten allemaal hoe lastig het is om oude gewoontes te veranderen. De kracht van de herhaling is hier zeker van toepassing.’
Training
Om de nieuw geleerde technieken en aandacht voor een goede werkhouding te verankeren in de organisatie, is er een speciale training voor leidinggevenden. Tijdens deze training leren leidinggevenden hoe ze onveilig lichaamsgebruik kunnen herkennen.
Rietveld: ‘We leren leidinggevenden hoe ze signalen bij medewerkers kunnen herkennen en hoe ze daar vervolgens op kunnen reageren. Wrijft iemand regelmatig over zijn schouder of gaat het werktempo naar beneden, dan is het belangrijk om na te gaan hoe dat komt. Je leert ook om tips te geven voor goede technieken.’
Schuchhard: ‘Als ik rondloop en ik zie iemand bij de productielijn met overstrekte knieën staan, dan wijs ik hem of haar daarop. De eerste reactie is meestal ‘Maar dit staat lekker’. Bij de supervisor-training leer je hoe je mensen kunt overtuigen dat het toch belangrijk is om het anders te doen.’
Opfriscursus
Een maand of drie na de basiscursus is er een opfriscursus. Tijdens de opfriscursus worden in 1,5 uur de basisuitgangspunten weer even naar boven gehaald, maar er is daarnaast een half uur per persoon tijd om naar specifieke zaken te kijken.
Rietveld: ‘Heb je ergens last van bij bepaalde werkzaamheden? Dan kijken we mee op de werkplek hoe iemand werkt en kunnen we per persoon adviseren over mogelijke alternatieve technieken. Overigens zien we dat mensen uit zichzelf al heel veel dingen goed doen. Ze hebben zelf manieren gevonden om bepaalde klachten te omzeilen.’
Trainingen fysieke belasting en het Sociaal Fonds Bakkersbedrijf
In de Arbocatalogus voor Industriële Bakkerijen is afgesproken dat in Industriële Bakkerijen een permanent programma van training en opleiding wordt opgestart. Dit programma richt zich op bewustwording bij medewerkers en leidinggevenden ten aanzien van de risico’s van fysieke belasting en op technieken om deze belasting te verminderen. Industriële Bakkerijen dienen dit programma aan alle operationele medewerkers aan te bieden. Deze medewerkers dienen de trainingen te volgen. Deze trainingen kunnen volledig bij het Sociaal Fonds Bakkersbedrijf worden gedeclareerd (met uitzondering van verletkosten).
Meer informatie over de financiering van deze trainingen is te vinden op de website van het Sociaal Fonds Bakkersbedrijf.
